Nguyên nhân và triệu chứng viêm Phổi ở trẻ nhỏ

Ở nước ta, viêm phổi là nguyên nhân chiếm đến 33% tổng số trẻ tử vong ở trẻ nhỏ do mọi nguyên nhân, có khoảng 2,8/1000 số trẻ chết do viêm phổi, ước tính số trẻ tử vong do viêm phổi lên đến 20.000 trẻ trong một năm.

Nguyên nhân viêm phổi trẻ em

Nguyên nhân gây viêm phổi thường do virus, vi khuẩn hoặc cả 2. Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi nguyên nhân gây viêm phổi thường do virus, ở trẻ lớn thường do vi khuẩn.
Nguyên nhân do cả virus và vi khuẩn thường gặp chiếm từ 16-30% trong các nguyên nhân gây viêm phổi. Với các trẻ có đặc điểm sau, dễ mắc viêm phổi hơn so với các trẻ bình thường cùng tuổi.

+ Tuổi càng nhỏ càng dễ mắc bệnh và bệnh càng nặng

+ Trẻ sinh non, suy dinh dưỡng

+ Trẻ có các dị tật (chẻ vòm hầu, tim bẩm sinh, hội chứng Down …)

+ Trẻ sống trong môi trường chật hẹp, bụi bẩn, khói bụi độc hại, đặc biệt có người thân hút thuốc lá…

+ Trẻ sống trong điều kiện lây nhiễm (nhà trẻ, trường học, gia đình có người thân mắc bệnh hô hấp…)

Triệu chứng viêm phổi trẻ nhỏ

Trong viêm phổi ở trẻ nhỏ có 2 giai đoạn gồm:

Giai đoạn khởi phát:

Triệu chứng nhiễm trùng hô hấp: sổ mũi, nghẹt mũi, ho khan, sốt, đau mình, bỏ chơi, giảm bú, mệt nhiều, quấy khóc. Trẻ có thể có rối loạn tiêu hóa như ọc sữa, nôn trớ, chướng bụng, tiêu chảy. Chưa có biểu hiện tổn thương tại phổi.

Giai đoạn toàn phát:

Những triệu chứng về hô hấp thường mang lại nhiều giá trị chẩn đoán nhưng đôi khi lại không rõ ràng ở trẻ nhỏ:

- Triệu chứng ho: ban đầu trẻ có ho khan, tuy nhiên với một số trẻ nhỏ hoặc yếu không có ho hoặc ho ít.

- Thở nhanh là triệu chứng đặc trưng của viêm phổi; dấu hiệu thở nhanh là một phản ứng bù trừ, nhịp thở trẻ phải thở nhanh do dung lượng mỗi lần thở giảm, việc tăng nhịp thở này không thể tăng mãi; nếu trẻ không dược điều chỉnh kịp thời và đúng mức, bệnh không cải thiện, trẻ sẽ suy hô hấp, nhịp thở ngừng lại và ngưng thở. Nếu không có dấu hiệu thở nhanh có thể loại trừ Viêm phổi. Trẻ được coi là thở nhanh khi trẻ:

+ Dưới 2 tháng: nhịp thở trên 60 lần/phút.

+ Trẻ từ 2 tháng đến 1 tuổi: nhịp thở trên 50 lần/ phút.

+ Từ 1 đến 5 tuổi: nhịp thở trên 40 lần/ phút.

-  Dấu hiệu khác: trẻ có tím tái, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, thở rên.

Triệu chứng khác đi kèm: Trẻ có thể có viêm cơ, mụn nhọt trên da, viêm xương, viêm tai giữa, viêm Amidan, viêm thanh nhiệt, viêm màng ngoài tim …

Viêm phổi ở trẻ, nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh tiến triển tốt và có thể khỏi sau 7-10 ngày. Nếu chẩn đoán cho trẻ không đúng mức, kịp thờ, đặc biệt ở trẻ dưới 12 tháng tỉ lệ tử vong rất cao.

 Minh Tâm (biên tập)